Podczas ciąży dochodzi do wielu zmian dotyczących układu hormonalnego oraz układu ruchu w organizmie kobiety. Dzieje się tak, aby zapewnić jak najlepsze warunki dla rozwijającego się dziecka. Powiększający się brzuch prowadzi do przesunięcia środka ciężkości przyczyniając się do uczucia dyskomfortu. Codzienne czynności stają się wyzwaniem dla układu ruchu, a zwłaszcza kręgosłupa. Największe zmiany obejmują okolicę dna miednicy oraz kręgosłupa, w którym pogłębieniu ulegają jego fizjologiczne krzywizny.
Cele fizjoterapii w ciąży
Podstawowym zadaniem jest zmniejszenie dolegliwości bólowych, przygotowanie pacjentki do porodu oraz powrót do optymalnej sprawności fizycznej.
Dolegliwości ciężarnych kobiet
Bóle kręgosłupa – pacjentki skarżą się na ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Z każdym kolejnym miesiącem ból przybiera na sile. Ulgę przynosi masaż, terapia manualna, odpowiednie ćwiczenia oraz kinesiology taping.
Bóle stawów krzyżowo-biodrowych – niejednokrotnie rzutują na okolice pośladków, utrudniając pacjentce chodzenie, unoszenie kończyn dolnych czy siadanie. Poprzez ćwiczenia obręczy biodrowej i mięsni dna miednicy poprawia się stabilizacja stawu minimalizując uczucie dyskomfortu.
Rwa kulszowa – spowodowana jest przeciążeniami odcinka lędźwiowego oraz napięciami mięśniowymi w obrębie tylno-dolnej strony ciała. Skutkiem tego jest podrażnienie nerwu kulszowego. Posterowanie rehabilitacyjne ukierunkowane jest na ćwiczenia rozciągające, terapie manualną oraz odpowiednie pozycje złożeniowe.
Nietrzymanie moczu – progesteron powodując rozluźnienie mięsni dna miednicy przyczynia się do osłabienia mięsni zaciskających cewkę moczową. Po porodzie bardzo ważne są ćwiczenia powyższych mięsni w celu przywrócenia ich siły. Pomocna jest tu elektrostymulacja.
Rozejście spojenia łonowego – organizm przygotowując się do porodu zwiększa mobilność w obrębie stawów krzyżowo-biodrowych oraz tkanek miękkich. Rozchodzenie się spojenia łonowego umożliwia przemieszczanie się dziecka do kanału rodnego. Postępowanie rehabilitacyjne ukierunkowane jest na terapię stawów krzyżowo-biodrowych, rozluźnienie więzadeł okolicy biodrowo-lędźwiowej, redukowanie nadmiernego porzodopochylenia miednicy a także zmniejszenie wzmożonego napięcia mięśniowego.
Obrzęki kończyn dolnych – występują na wskutek zwężenia dróg odprowadzających limfę z rejonu miednicy. Dolegliwości te dodatkowo pogłębiają się poprzez przybieranie na wadze. Drenaż limfatyczny jest jedną z metod terapeutycznych polegający na wspomaganiu przenikania płynu tkankowego do naczyń limfatycznych przez co obrzęk ulega zmniejszeniu.
Kinesiology taping – polega na naklejaniu specjalnych taśm na plecy i/lub brzuch, które pomagają utrzymać odpowiednią postawę aktywizując mięsnie do pracy. Dodatkowo kinesiotaping pozytywnie działa na skórę przeciwdziałając jej rozciąganiu i powstawaniu rozstępów.
Aktywność fizyczna w ciąży
Przebiegająca prawidłowo ciąża nie ma przeciwwskazań do podjęcia aktywności fizycznej. Ruch w ciąży korzystnie wpływa na poprawę wydolności układu krążenia, mięśniowo szkieletowego i trawiennego. Zaletami uprawiania aktywności fizycznej jest szybszy postęp, mniejsze odczuwanie bólu i stresu oraz zmniejszone ryzyko obrażeń krocza.